манас мени ар дайым толкундатат

манас мени ар дайым толкундатат

Манас — кыргыз элинин улуу баатырдык эпосу. "Манас" эпосу дүйнө жүзүндөгү эң чоң поэма болуп эсептелет — 500 553 ыр сабынан турат. Бул көлөм манасчы Саякбай Каралаевдин айтымындагы үчилтиктен куралып саналат: "Манас" — 84 830 сап; "Семетей" — 397 775 сап; "Сейтек" — 17 948. "Манас" эпосунун өзүн гана алганда, эң чоң көлөмдөр бул манасчыларга таандык: С. Орозбак уулу (Орозбаков) - 180 378 сап; С. Каралаевден — 84 830 сап ; М. Чокморов — 103 090; Жусуп Мамайдан - 53 280 сап.

Эл башына каатчылык түшкөн оор кезеңдерде жоонун эң күчтүү алптары менен жекеме-жеке кармашууга Манас өзү чыгып, ар дайым дээрлик жеңишке ээ болүп, башкаларга үлгү көрсөтөт, элдин ар-намысын сактайт. Анын дайыма жардамчыларынын — Алмамбет менен Бакайдын, Чубак менен Сыргактын бет алган жоодон кайтпас эр, айла-кер, өкүм жана чын жүрөктөн берилген баатырлар катарында берилиши негизги каармандын элесин ого бетер күчөтүүгө багытталган. Бирок Манас алардан өзүн жогору койбойт, кайта эл башчылык, кол башчылык ролду акылман Бакайга, же айлакер Алмамбетке өзү өткөрөт.

Манас эпосунун каармандары Maнac, Aлмaмбeт, Бaкaй, Kaныкeй, Cыpгaк, Чyбaк, Ceмeтeй, Ceйтeк, Kүлчopo – өз элине чексиз берилген, чыдамкай, тапкыч, мекени үчүн жанын берүүгө даяр чыныгы баатырлар. Алар бул сапаттарын эпостун жүрүшүндө иш жүзүндө көп жолу далилдешет. Манас) — крупнейший кыргызский эпос и имя его главного героя — богатыря, объединившего кыргызов. «Манас» включен в Книгу рекордов Гиннеса как самый большой эпос в мире, а также включен в список шедевров нематериального культурного наследия человечества ЮНЕСКО. ••• Комментарии0. 0. Ушундай образды түзүүдө ар түрдүү композициялык элементтер жана эпитеттер колдонулат.

Бугунку күндө Манас улуттук биримдикти баалоого, ар дайым ынтымактуулукка, ар на-мыстуулукка идеал боло алат. «Манас» эпосунда билим өнөргө ээ болгондор кимдер? Эпостогу эмгек өнөр, билим менен айкалышканда үзүрлүү жана натыйжалуу болору колунан көөр төгүлгөн чебер уз, дөөтү менен достошкон устадан тартып көптөгөн өнөр ээлери жогору бааланат. Манастын 40 чоросунун арасында Ажыбай сыяктуу алтымыш уруу тил билген, сөзгө жуйрук, тили жатык чечендери, караңгыда жол тапкан Шууту, Ырчы уулдары бар. Эмне үчүн «Манас» эпосун атуулдук тарбиянын башаты дейбиз? Манас атуулдук, адамдык ар намысты баарынан жогору койгон. Ал өз элинин бакубат коопсуз жашашы үчүн бүт куч-аракетин арнаган.

МАНАС ТААНУУ, «Манас” эпосун изилдөө – кыргыз адабияттаануу илиминин, анын ичинде фольклористиканын «Манас” эпосун жыйноону, изилдөөнү, бастырып чыгарууну ишке ашыруучу тармагы. Манасда эпостун чыгыш доору, идеясы жана каармандары, жомоктун сюжети жана композициясы, типологиялык байланышы, айтуучулардын чыгармачылык бөтөнчөлүктөрү, варианттарынын идеялык-көркөмдүк салмагы, бири-бири менен жакындыктары, айырмасы, поэтикасы, элдүүлүгү, жарыяланыш тарыхы, басылыштары (илимий жана массалык), окутуу проблемалары, эпостун кыргыз маданиятындагы орду ж. б. проблемалар изилденүүдө.

1992-жылдын 20-июнунда “Манас” эпосунун 1000 жылдык мааракесин белгилөө жөнүндө Кыргыз Республикасынын Президенти А.Акаевдин Указы жарык көргөн. Указда “Манас” эпосунун 1000 жылдыгына даярдык көрүү жөнүндө мындай жазылат: “Манас” эпосу – дүйнөлүк залкар элдик оозеки чыгармачылыктын эң бийик үлгүсү, кыргыз уламыштарынын жана жомокторунун кайталангыс энциклопедиялык жыйнагы, кыргыз элинин жашоо ыңгайынын үрп-адатынын, салт-санаасынын, бай тарыхынын жана дүйнөгө болгон өзгөчө көз карашынын күзгүсү.

"Манас" эпосундагы ысымдар. "Манас" эпосунда 536 каармандын ысымы жазылган. Эгер уул-кызыңарга ат издеп жатсаңар силерге керектуу топтом. "А" тамгасына ысымдар. Коён — эпизоддук каарман. Кожо — кырк чоронун арасында Манас Каныкейге үйлөнгөндө эскертилет. Кожош — катарда саналган каармандардын бири. Койчуман — эпизоддук каарман.

Манас эпосунун каармандары. Maнac, Aлмaмбeт, Бaкaй, Kaныкeй, Cыpгaк, Чyбaк, Ceмeтeй, Ceйтeк, Kүлчopo – өз элине чексиз берилген, чыдамкай, тапкыч, мекени үчүн жанын берүүгө даяр чыныгы баатырлар. Алар бул сапаттарын эпостун жүрүшү ндө иш жүзүндө көп жолу далилдешет. Эпосто ар түрдүү фaнтacтикалык пepcoнaждар, мисалы, "тоо жылдырган" . Үчилтиктин биринчи бөлүгү ндө Манас аркылуу аскерий демократия жана көчмөн феодалдык коом мезгилиндеги элдик кошундун кол башчысына тиешелүү бардык касиеттерге ээ болгон идеалдуу баатырдын образы берилет. Ушундай образды түзүү дө ар түрдүү композициялык элементтер жана эпитеттер колдонулат.

" Манас " эпосунун башкы каарманы. Манас баатыр Жакып хандын баласы. Эпос боюнча кыргыздын ногой уруусунан чыккан. - презентация. Презентация была опубликована 3 года назад пользователемalina asylbekova.

Кошойдун “Манас эр үчүн курман кылам жанымды” деген сөзүн эске түшүрөлү. Мындай сөз Кошойдон эмнеликтен, кандай ички мотивден чыгып жатат? Анан калса, Кошой ар дайым, качан, кай жерде болбосун: “о кудурет, уккун кебимди, сындыра көрбө белимди, жараткан өзүң колдой көр, кабылан Манас шеримди”,- деп Кудайга жалынып турат. Эмне үчүн? Манас Кошойдун өзүнүн кара чечекей баласы беле?

Кыргыз элинин баатырдык эпосунун ана башында турган "Манас" эпосу калпак кийип, кыргыз тилинде сүйлөгөндөрдүн сыймыгы. Ал — элдин туу туткан, руханий азык, идеологиялык багыт алган жол көрсөткүчтөрүнүн бири. Улуу жазуучу Чыңгыз Айтматов таамай аткандай, кыргыз рухунун туу чокусу.

Улуу «Манас» эпосунун өзөгүндө Айкөл Манас бабабыз турат. Мезгил да, тарых да, окуя да, кишилер да – баары ушул улуу адамдын айланасына топтолгон, алар байыркыга да, кечээгиге да, бүгүнкүгө да, эртеңкиге да, балким, миң жылдан кийинки муунга да дайыма кызмат кыларлык деңгээлде табигый түрдө бир бүтүндүккө жуурулуша бириккен. Ошондуктан кеп, ириде, ушул Манас атабыз жөнүндө болмокчу. – ал – улуттук биримдикке, эркиндикти баалоого, ар дайым жеңип чыгууга, ишкердикке, ар-намыстуулукка тарбиялоо парзы.

Дайыма кыймыл-аракеттин, дайыма жандуу организмдин касиетине ээ мындай баа жеткис асыл зат өткөн маданий эстеликтин чегинен чыгып, түз эле азыркы учурдун талабына шаймашай жооп берген жандуу эстетикалык кубулуш катарында элдин реалдуу руханий асылдыктарына келип кошулат. Кыргыз элинин улуу мурасы — эпикалык традициясы мына ушундай баа жеткис руханий байлыкка жатат. Кыскасы, «Манас» өзү кандай жалпы элге орток чыгарма болсо ар бир жомокчу тапкан . Бай Жакып үнү баркырап Меңдибайлап чакырды, Мени карап бакырды. Чакырганда бар деди, Байкуш атам бай Жакып, Бала үчүн болгон кар деди, Мен барганча бай Жакып Балага болор зар деди.

Адатта «Манас» эпосу кыргыз элинин өз эркиндиги, эгемендиги жана улуттук ар-намысы үчүн кармашып келген баатырдык күрөшүнүн даңазалуу баяны экени ар дайым аксиома катары айтылып жүрөт. Арийне, «Манаста» биздин эл бир дагы өзгө калкты бөтөн деп бөлбөйт. Элди элге, журтту журтка кагыштырып каршы кылган – бул, ириде, өз кызыкчылыгын, куру намысын, атак-даңк, байлык, бийлик эңсеген ачыккан амбициясын эң биринчи орунга койгон арсыз төбөлдөр экенин кыргыз эпосу ташка тамга баскандай так жана таамай ажыратат.

Өзгөчө азыркы катаал заманда ар ким өз көмөчүнө тартып, ар ким өз пайдасын, кызыкчылыгын көздөп турган учурда ким күйөт? Эл аралык илимий термин катары «эпостун» ээлеген орду белгилүү, талаш жок. Анын үйүндө араб арибиндеги көптөгөн эски китептер ар дайым бийик текчеде турчу дейт. Жогорудагы айтылгандарга улай кетчү нерсе, жайчылыкка үндөш дагы бир өнөр ээси байкалат. Урааным – Манас, улутум – кыргыз. Адамзат диндеринде Кудай ар бир адамдын жүрөгүндө деп таанылган. Анын сыңарындай, Манас, анын иши, идеялары ар бир кыргыз атуулунун жүрөгүндө жашаганда гана Манастын түпкү максаты жүзөгө ашат. Манас биринчи иретте кыргыз үчүн, айрыкча Кыргыз мамлекети үчүн керек.

Манас — кыргыз калкынын негизги эпосу жана башкы каарман — кыргыздардын башын бириктирген баатырдын аты. «Манас» ЮНЕСКОнун материалдык эмес адамзаттын маданий мурастарынын тизмесине, ошондой эле Гиннес рекорддор китебине дүйнөдөгү эң көлөмдүү эпос катары киргизилген. Манас — кыргыз калкынын негизги эпосу жана башкы каарман — кыргыздардын башын бириктирген баатырдын аты. «Манас» ЮНЕСКОнун материалдык эмес адамзаттын маданий мурастарынын тизмесине, ошондой эле Гиннес рекорддор китебине дүйнөдөгү эң көлөмдүү эпос катары киргизилген. Мазмуну. Жалпы маалымат.

«Манас»эпосу - чексиз кайраттуулукту, атуулдук ар-намысты, Ата-Журтту терең сүйүүнү даңктаган рухий ырыскы, дүйнөлүк маданияттын казынасына кошулган эбегейсиз салым, элдин. улуулугунан кабар берген тендешсиз тарыхый, дидактикалык, педагогикалык. Бизге келген сайын жазуучу өлкөбүздө да, чет мамлекеттерде да «Манас»жана Саякбай жөнүндө сөз кылганын дайыма айтар эле. Бул кечеде да Париж менен Нью-Йоркто телевизор аркылуу, Делиде президент-философ Радхаришнандын алдында сөз болгонун белгиледи.

«Манас» эпосундагы 536 каармандын ысымы жазылган. Абай – эпизоддук – каарман Абдыкадыр – катарда саналган каармандардын бири Абдыкалык – эпизоддук каарман Абдылда – болочокку кырк чоронун бири – Ажыбай Абдылкадыр – эпос боюнча тажиктердин каны Абдылкасым – эпизоддук каармаң Абдыраман – кабарыш элинин улугу Абыке – Манастын иниси Абыл – эпизоддук каарман – Атемирдин уулу Абылкасым – эпизоддук каарман, Атемирдин иниси Абыш – кырк чоронун бири Агалдай – Үсөндүн – Көзкамандын балдарынын бири Агулук – эпизоддук каарман Агыдай – кырк чоронун бири Агылык – эпизоддук каарман Агыш – уруу.

Ушинетип, Манас каалап колукту алып, кырк баатыр тандап зайып алып, отуз күн оюн, он күн жыйын болуп, кырк күн өттү. Куда-сөөк мамыр-жумур болушуп, айтылбаган сөз, ичилбеген чай калбады. өнөрпоздор бар өнөрүн көрсөтүп, ырдалбаган ыр, бийленбеген бий калбады. Келген элдин жарпы жазылды, ичте таруудай кир калбай, баарынын көңүлү ачылды. Манас менен Каныкей кол кармашып дайра бойлой сейилдеп баскан кызык күндөр калды буерде. Алтымыш кабат ак мамыктын аягын бийик жазданып, аркардай мойну созулуп, торгойдой көзү коюлуп, эки жүрөк, бир дене болуп кыналышып, уктабай таң атырган түндөр калды буерде. Алдыда дагы нечен оюн, нечен шаң, кантсе да кыз өмүрү калды буерде.

"Манас"эпосу жонундо баалуу пикирлерди камтыган "Тундук турк урууларынын элдик адабияттарынын улгулору"деген он бир томдон турган эмгектин автору ким? Варианты ответов. В.В.Радлов. Вопрос 5. "Манас"эпосунун академиялык басылышын канчанчы жылдан баштап жарык коро баштады? Варианты ответов. 1961-жылы.

Абай — эпизоддук каарманАбдыкадыр — катарда саналган каармандардын бириАбдыкалык — эпизоддук каарманАбдылда — болочокку кырк чоронун бири — АжыбайАбдылкадыр — эпос боюнча тажиктердин каныАбдылкасым — эпизоддук каармаңАбдыраман — кабарыш элинин улугуАбыке — Манастын инисиАбыл — эпизоддук каарман — Ат.

Мыктыбек Арстанбек Мени тандаган кесип - Бишкек «Полиграф-бумресурсы», 2017, - 216 б. Суранчы Жетимишов Чуулган кылым - Ош, «Кагаз ресурстары», 2017, – 356 б. Суранчы Жетимишов Таң тоскон тоолор - Ош, «Кагаз Ресурстары», 2017, - 428 б. Советбек Байгазиев Манас эпосу, КОШОЙ БААТЫР - Бишкек, 2017, - 148 б. Т.Т. Тойчиев, М.А. Шарипова Дерматовенерология - Ош «Кагаз ресурстары», 2017, - 160 б. Г.К. Абдалиева, Н.К. Рысмендеева Насыйкат - Бишкек «Полиграф-бумресурсы», 2017, - 108 б.